Türkiye’de Zirai Don Tarımı Vurdu: Meyve Üretiminde Kayıplar Artıyor
Türkiye, 2025 baharında yaşanan zirai don felaketiyle tarım sektöründe ciddi bir sınav veriyor. Nisan ve Mayıs aylarında 34 ilde etkili olan don olayları, özellikle meyve üretiminde önemli kayıplara neden oldu. Kayısı, şeftali, elma ve ceviz gibi ürünlerde verim düşüşleri yaşanırken, çiftçiler ve yetkililer hasar tespit çalışmalarını sürdürüyor. Bu durum, yaz aylarında meyve fiyatlarında artış beklentisini beraberinde getiriyor. İşte zirai donun tarım üzerindeki etkileri ve sektördeki son gelişmeler.
Zirai Donun Yaygın Etkisi
Nisan ayının son haftasından itibaren başlayan soğuk hava dalgası, Türkiye’nin 34 ilinde tarım arazilerini olumsuz etkiledi. Özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde sıcaklıkların ani düşüşü, çiçeklenme dönemindeki meyve ağaçlarında ciddi hasara yol açtı. Don olayları, 15 farklı meyve türünde verim kayıplarına neden oldu. Yetkililer, bazı bölgelerde kayıpların %40-50’ye ulaştığını belirtiyor.
En Çok Etkilenen Ürünler
Zirai don, özellikle kayısı, şeftali, elma ve ceviz üretimini vurdu. Malatya’da kayısı bahçelerinde %30’a varan hasar tespit edilirken, Isparta ve Çanakkale’de elma ağaçları zarar gördü. Ceviz üretiminde ise Gümüşhane ve Tokat gibi illerde ciddi kayıplar rapor edildi. Bu durum, Türkiye’nin meyve ihracatını ve iç piyasa arzını olumsuz etkileyebilir.
Çiftçilerin Karşılaştığı Zorluklar
Don felaketi, çiftçiler için ekonomik bir darbe anlamına geliyor. Birçok üretici, hasar gören ürünlerden gelir elde edemeyecek olmanın yanı sıra, yeni sezon için ek masraflarla karşı karşıya.
Çiftçiler, iklim değişikliğinin artan etkilerine karşı daha etkin önlemler alınmasını talep ediyor. Özellikle don riskine karşı erken uyarı sistemlerinin yaygınlaştırılması ve sigorta kapsamının genişletilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Hasar Tespit ve Destek Çalışmaları
Yetkililer, donun etkilediği bölgelerde hasar tespit çalışmalarına hız verdi. Tarım ve Orman Bakanlığı, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı üreticilerin zararlarını değerlendirmek için saha ekipleri görevlendirdi.
Zirai don sigortası olan çiftçilere tazminat ödemeleri yapılacağı belirtilirken, sigortasız ancak kayıtlı üreticilere de hasar oranına göre destek sağlanacağı açıklandı. Bakanlık, bu kapsamda 6,7 milyar TL’lik destek paketinin bir kısmını afetzedelere ayırdı.
Fiyat Artışı Beklentisi
Zirai donun yol açtığı verim kayıpları, yaz aylarında meyve fiyatlarında artışa neden olabilir. Özellikle kayısı ve şeftali gibi ürünlerde arzın azalması, pazar fiyatlarını yukarı çekebilir. Tüketiciler, bu durumun gıda enflasyonuna ek bir baskı yaratmasından endişe ediyor. Yetkililer, fiyat istikrarını sağlamak için ithalat ve stok yönetimi gibi seçenekleri değerlendiriyor.
Gelecek İçin Önlemler
Zirai don felaketi, tarım sektöründe iklim değişikliğine uyum çalışmalarının önemini bir kez daha ortaya koydu. Uzmanlar, don riskini azaltmak için modern sulama sistemleri, örtü tarımı ve dayanıklı türlerin geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, çiftçilere yönelik eğitim programlarının artırılması ve meteorolojik verilere dayalı planlamaların yaygınlaştırılması öneriliyor.
Türkiye’nin tarım sektörü, 2025 baharında yaşanan zirai don felaketiyle zor bir dönemden geçiyor. Meyve üretimindeki kayıplar, hem çiftçileri hem de tüketicileri etkileyecek gibi görünüyor.
Hasar tespit çalışmalarının tamamlanması ve destek ödemelerinin hızla ulaştırılması, sektörün toparlanma sürecinde kritik önem taşıyor. Tarımın iklim değişikliğine karşı daha dirençli hale getirilmesi ise uzun vadeli bir hedef olarak öne çıkıyor.
